Phân tích cơ bản được coi là nền tảng của mọi quyết định về đầu tư. Tuy nhiên nếu không nắm được 2 mâu thuẫn này, nhà đầu tư có thể bị vướng vào những quyết định của chính mình.
Phân tích cơ bản là gì ?
Như đã nói ở trên, phân tích cơ bản (fundamental analysis) được coi là nền tảng của mọi quyết định về đầu tư.
Một số ít thường nhầm lẫn hoặc đánh đồng phân tích cơ bản với phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp.
Cho dù bạn đầu tư trực tiếp, hay đầu tư một cách gián tiếp qua sở hữu cổ phiếu, bạn vẫn cần những phân tích này.
>>Xem thêm: Cổ phiếu là gì ? 11 loại cổ phiếu cần biết mới là NĐT chuyên nghiệp
Để nắm được chính xác nội hàm của phân tích cơ bản, chúng ta cần đặt mình vào vị thế của một người điều hành doanh nghiệp (CEO) để biết chính xác chúng ta có gì và như thế nào.
Lấy một ví dụ nhỏ về một cửa hàng làm thương mại. Buôn bán một thứ gì đó, BCS (Bluechips ^^) chẳng hạn.
Chúng ta sẽ cần quan tâm tới 2 yếu tố chính :
Phần cố định :
Có cửa hàng, cửa hàng này đi thuê hay vốn tự có? Chi phí đi theo trung bình: nhân viên, điện, nước, luật, quảng cáo… bao nhiêu một tháng.
Sản phẩm của cửa hàng là hàng độc quyền hay phổ thông ? Có lợi thế cạnh tranh không ?
Vị trí cửa hàng thế nào ?, có thuận lợi hay không ?
Cửa hàng có bao nhiêu khách quen ( nhà nghỉ, khách sạn…)?
,,,
Phần biến đổi:
Số lượng khách vãng lai đến cửa hàng hoặc mua qua website ?
Giá đầu vào, đầu ra của BCS ?
Yếu tố mùa vụ đối với sản phẩm này thế nào ?
Xu thế sở thích của NTD sản phẩm này tăng giảm như thế nào ?
Có xuất hiện đối thủ cạnh tranh hay không ? Mức độ thế nào ?
Hiệu quả của làm việc của sếp, của nhân viên kinh doanh ?
…
Phần cố định cho thấy chúng ta đang có gì, còn phần biến đổi lại cho ta thấy cái chúng ta có như thế nào.
Nếu muốn phân tích cơ bản một cách chính xác, chúng ta cần nắm được tất cả những vấn đề trên.
Nhưng thực tế phần lớn NĐT đều rơi vào 2 mâu thuẫn lớn nhất đối với phân tích cơ bản.
Khi đề cập tới 2 mâu thuẫn này, tôi đề cập tới mâu thuẫn nội hàm của phân tích cơ bản, không phải là các nguyên lý phân tích.
Mâu thuẫn số 1: Phân tích cơ bản khi không am hiểu về hoạt động kinh doanh
Hiện nay có hơn 2000 doanh nghiệp đang niêm yết trên các sàn giao dịch.
Mỗi công ty lại hoạt động trong một lĩnh vực, một ngành nghề khác nhau, hoặc ở các địa phương khác nhau, quy mô vốn khác nhau…
Không một NĐT nào có thể am hiểu được tất cả các lĩnh vực này. Khi đã không am hiểu, việc đánh giá sẽ thiếu khách quan và thiếu cơ sở để đưa đến kết luận chính xác.
Bạn có thể dễ dàng hơn để nắm bắt được Phần cố định của doanh nghiệp
Nhưng để có thể hiểu rõ các yếu tố tác động đến doanh nghiệp, Phần biến đổi, bạn cần tìm hiểu khá nhiều.
Ngay cả những người trong công ty, thậm chí là CEO cũng chưa chắc lường hết được những tác động này.
Kinh doanh không phải là một chương trình tự động được lập trình sẵn. Nó là một hệ thống thích nghi để phát triển.
Do vậy, với các NĐT chỉ phân tích cơ bản dựa trên những báo cáo phân tích do các CTCK hoặc môi giới đưa ra, chắc chắn sẽ rất phiến diện.
Và liệu bạn có sử dụng những kết quả phân tích đó để đưa ra các quyết định đầu tư ?
>> Xem thêm: 5 cách chơi chứng khoán phổ biến nhất hiện nay
Mâu thuẫn số 2: Phân tích cơ bản dựa trên những số liệu đã cũ và không chính xác
Cũng giống như phân tích kỹ thuật sử dụng biểu đồ quá khứ của giá, phân tích cơ bản cũng sử dụng những số liệu đã cũ.
Báo cáo tài chính là một bức tranh thu nhỏ về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Nhà đầu tư thường sử dụng báo cáo này để phân tích cơ bản doanh nghiệp. Nhưng rất tiếc, bức tranh đã cũ và siêu thực.
Khi bạn cầm một báo cáo tài chính trên tay, số liệu đó đã là của ít nhất 3 tháng trước.
Bạn có thể cho rằng 3 tháng không làm nên nhiều biến động đối với kết quả của doanh nghiệp.
Nhưng trên thực tế 3 tháng là thời gian đủ dài để có những biến động lớn.
3 tháng là đủ để cổ phiếu từ ngôi sao trở thành giấy lộn
Những số liệu không chính xác, không phản ánh thực tế của doanh nghiệp.
Tôi tin là phần lớn các bạn đọc bài này đều đồng ý với tôi về việc này.
Tính minh bạch và chính xác của các con số trong báo cáo tài chính là một dấu hỏi CỰC LỚN.
Sự thực nằm ở một số ít người được biết.
Các doanh nghiệp càng lớn, càng đa ngành nghề, càng nhiều công ty con, công ty liên kết, số liệu càng phức tạp, càng không chính xác.
Ngay cả khi có kiểm toán cũng chỉ bóc tách được một số, những phần còn lại đã được “xử lý” một cách hợp lý.
Bạn nào làm doanh nghiệp chắc dễ hiểu điều này.
Cách xử lý Mâu thuẫn của Phân tích cơ bản
Theo quan điểm của cá nhân tôi, những mâu thuẫn trên của Phân Tích Cơ Bản là không thể xử lý được.
Dù bạn có là người có kiến thức về phân tích tài chính ở mức nào đi nữa, cũng không xử lý được.
Chúng ta chấp nhận những mâu thuẫn này và coi đó là một thực tại.
Chúng ta đều phân tích với giả định các yếu tố khác không đổi. Trong khi thực tế mọi thứ đều biến đổi.
Chính vì vậy trong mọi kết quả phân tích, đều luôn có những ước đoán, ước lượng.
Các báo cáo phân tích đều luôn có điều khoản loại trừ trách nhiệm
Tuy nhiên có cách để hạn chế những mâu thuẫn : Coi đó như doanh nghiệp của CHÍNH MÌNH.
Có nên sử dụng Phân tích cơ bản để đầu tư chứng khoán
Tôi cho rằng không nên dùng Phân tích cơ bản để đưa ra các quyết định đầu tư chứng khoán. Trừ khi bạn giảm thiểu được tối đa những mâu thuẫn trên.
Chúng ta chỉ nên sử dụng Phân tích cơ bản để GIỚI HẠN sự lựa chọn các cổ phiếu cần quan tâm và theo dõi.
Thị trường mới quyết định chính xác nhất kết quả đầu tư chứng khoán của chúng ta như thế nào.
Bởi nếu không,
Sẽ có một ngày, bạn vướng vào những quyết định của chính mình.
Bạn sẽ đặt những câu hỏi đại loại như:
Tại sao cổ phiếu của mình cơ bản tốt mà không tăng giá ?
Tệ hơn:
Tại sao cổ phiếu mình cầm ra báo cáo lợi nhuận đột biến mà vẫn xuống giá ?
